طراحی سیستم اعلام حریق

۲۲ آبان ۱۳۹۸(1618 روز پیش) 429 بازدید

در این بخش از مقالات آتشنشانی در سایت مهندس ایران درباره طراحی سیستم اعلام حریق توضیح خواهیم داد.

 

مقدمه

 

رشد روز افزون جمعیت و نیاز به مسکن و همچنین گسترش اماکن اداری،تجاری،مسکونی و… در کالن شهر تهران، افزایش ساخت و ساز را به دنبال داشته است. با استناد به آمار و ارقام حوادث ارجاع شده به این سازمان، متاسفانه عدم آگاهی از اصول ایمنی ساختمان ها و بعضاً کوتاهی افراد مسئول، هر ساله حوادث و سوانح تلخ بسیاری را موجب شده و خسارات مالی و جانی فراوانی را به شهروندان محترم تحمیل می نماید.

از این روی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران بر آن شده است تا با کنترل و نظارت بر رعایت اصول ایمنی در طراحی و اجرای ساختمان ها، ضمن بهبود ساخت و سازها، آسایش شهروندان را تامین نماید. در این راستا گردآوری ضوابط و مقررات ایمنی ساختمان در دستور کار معاونت پیشگیری و حفاظت از حریق این سازمان قرار گرفته است تا ضمن راهنمایی مسئولین محترم دفاتر فنی و مهندسین گرامی ، بستر مناسبی جهت اطالع رسانی به اربابان رجوع فراهم آید.

مجموعه ضوابط و مقررات ایمنی و آتش نشانی درسه بخش ذیل گردآوری شده است :

1. ضوابط ایمنی معماری
2. ضوابط ایمنی تاسیسات مکانیکی و اطفاء حریق
3. ضوابط ایمنی تاسیسات الکتریکی و اعلام حریق

ضوابط سیستم های کشف و سیستم اعلام حریق شامل انتخاب انواع کاشف ها، کارکرد و شرایط استفاده از آنها، نحوه طراحی، جانمایی و نصب آنها در فضاهای مختلف، پنل های مرکزی اعلام حریق، سیستم های هشدار دستی و اتوماتیک و … می باشد. این ضوابط بر اساس دو استاندارد معتبر و مرتبط استخراج شده است.

 

NFPA-72

مجموعه دستورالعمل ها و استانداردهای ایمنی و اتش نشانی ایاالت متحده امریکا – فصل اعلام حریق

BS-EN54

مجموعه دستورالعمل ها و استانداردهای ایمنی و آتش نشانی اتحادیه اروپا – فصل اعلام حریق طراحی سیستم های کشف و اعلام حریق توسط شرکت ها باید تنها بر اساس ضوابط ذکر شده باشد. شرایط طراحی با استناد به یکی از استانداردهای ذکر شده مورد پذیرش سازمان می باشد و امکان استفاده همزمان از هر دو استاندارد در یک پروژه (قسمتی از یک استاندارد و قسمتی از استاندارد دیگر) وجود ندارد.

 

تاریخچه سیستم اعلام حریق

 

در ۲۸ آوریل سال ۱۸۵۲ برای اولین باار سیستم اعلام حریق که با استفاد از جعبه های تماس سیگنال خودکار کار می کرد در شهرداری شهر بوستون واقع در ایالت متحد آمریکا نصب گردید. این اختراع توسط ویلیام چینینگ و موسی فارمر به ثبت رسید. این سیستم در کاهش مرگ و میر و از دست دادن اموال به دلیل آتش سوز ی بسیار موفق بود و بعدا آن در سراسر ایالت متحد و کانادا به تصویب رسید.

 

تئوری حریق ۱

1. ممانعت از وقوع حریق
2. پیشگیری از توسعه
3. مقابله با حریق
4. اطلاع سریع و به موقع از بروز آن

سیستم اعلام حریق عامل اجرایی مقابله با حریق می باشد.

 

تئوری حریق ۲

 

• یکی از ویژگی های جالب و دهشتناک آتش سرعت و شتاب فرایند آن در گسترش و فراگیر شدن است.
• آتش حاصل سلسه واکنش های شیمیایی که در اثر
  ترکیب سریع اکسیژن با سوخت یا مواد سوختنی در
  دمای مشخص بوجود می آید.

اکسیژن

 

حداقل تراکم اکسیژن لازم در هوا برای آتش گیری ۱۶ % می باشد. بیشتر حریق ها در ۱۵ % اکسیژن هم تا حدودی برقرار می باشند. برخی از مواد مانند اکسیدهای آلی و اسید نیتریک نیر حیح حیرق بخشی از اکسیژن مورد نیراز خود را تامین می کنند. برای کنترل این حریق ها اقدامات ویژه لازم است.

 

مواد سوختنی

 

تمام موادی که به نحوی قابلیت تجزیه و اکسیداسیون را دارند به عنوان ماده سوختنی قلمداد می شوند.این مواد می توانند جامد، مایع، گاز، با منشا طبیعی یا مصنوعی باشند سرعت سوختن یا گسترش شعله در مواد مختلف متفاوت است.

 

حرارت

 

برای شروع هر آتش سو ی لزوما نیاز به درجه حرارت کافی می باشد. اگر حرارت کاهش یابد، دامنه حریق محدود و بالاخره خاموش میگردد. حرارت لازم در مطالعه آتش گیری مواد با دو اصطلاح تعریف می گردد :

1. درجه آتش گیری(temperature Ignition)
2. نقطه شعله زنی (point Flash)

 

نقطه شعله نی ( Flash Point):

 

درجه حرارتی است که در آن یک ماده سوختی مایع، یا در حال تبدیل به مایع، به اندازه کافی بخار می گردد و به محض نزدیک شدن شعله یا جرقه به آن باعث شعله ور شدن و شروع حریقی می گردد.
در مورد گازها و بخارات علاوه بر تعریف نقطه شعله زنی، حداقل و حداکثر تراکم قابل انفجار نیز در مورد آنها تعریف شده است. در صورتی که تراکم بخار یا گاز سریعا به آن حد برسد با تماس شعله یا در حرارت شعله زنی، گاز یا بخار سریعاً آتش می گیرد و در محفظه های بسته سبب انفجار می گردد.

 

درجه آتش گیری(Ignition Temperature ):

 

1. کمترین درجه حرارتی است که جهت ادامه احتراق ماده سوختی مورد نیاز می باشد.
2. درجه آتش گیری برای هر سوخت درجه حرارتی است که انرژی محرکه آن اجزای متشکله ملکول های
   ماده را از هم جدا می کند.

عوامل موثر بر گسترش و شدت حریق:

 

1. افزایش دسترسی حریق به اکسیژن
2. ثهات شیمیایی ماد سوختنی
3. سطح ماد سوختنی

محصولات احتراق

 

۱ – گاز ها و بخارات حاصل از حریق :

یکی از خطرناک ترین محصولات آتش که در تلفات انسانی آن نقش مهم دارد، گازها و بخارات ناشی از آتش می باشد.

 

۲ – ذرات :

آنچه که تحت عنوان دود در اثر حریقی عنوان می گردد، در واقع ذراتی هستند که دارای دامنه قطر بیش از طول
موج نور بود و در عبور نور ایجاد مزاحمت می نمایند و بسیاری از آنها برای سلامتی افراد نیز خطرناک می
باشند. اصوالا ذرات در اثر احتراق ناقص و در دمای پایین ایجاد می گردند اما در حریقهای گسترده نیز دود زیادی تولید می شود.

 

۳ -شعله :

شعله قسمت قابل رویت حریقی است که شدت گرمای آن وابسته به میزان اکسیژنی است که به آن می رسد.

۴ -گرما (انرژی):

یکی از فراوانترین محصولات حریق ، حرارت می باشد که بسته به مدت مان شروع حریق و نوع ماده سوختنی و نیز میزان گسترش آتش می تواند متفاوت باشد.

به دلیل سبک تر بودن هوای گرم و میل آن به صعود همواره گسترش آتش به صورت عمودی بیش از حالت افقی است.

 

 

 

دلیل اینکه حریقی بطور وحشتناک توسعه پیدا می کند چیست؟

 

1. دیر به وجودش پی برده اند.
2. با وسایل موجود نتوانسته اند به موقع آنرا خاموش سازند.

اهمیت سیستم های اعالم حریق اتوماتیک؟!

تشخیص درست و هشدار به موقع از جمله وظایف اصلی سیستم اعالم حریق محسوب می شود.

 

کاربران گرامی برای دریافت کامل فایل PDF« طراحی سیستم اعلام حریق » به بخش دانلود مراجعه نمایید…