مقالاتی در باره پیگ و پیگ رانی

۱۷ بهمن ۱۳۹۶(2269 روز پیش) 2,284 بازدید

پیگ (Pig) چیست ؟

پیگ وسیله ای است که پس از قرار دادن در داخل خط لوله به منظور تمیز کاری (Cleaning)، اندازه گیری ابعادی (Dimensioning) و بازرسی (Inspection) در طول خط لوله به حرکت در می آید .

به کار استفاده از پیگ در داخل لوله‌ها، «پیگ‌رانی» گفته می شود.

در خطوط لوله انتقال گاز و سیالات و فرآورده های نفتی بغیر از نفت خام که ته نشینی موم در جداره داخلی لوله، معظل بزرگی در افت راندمان و بهره برداری ایجاد می نماید سایر فرآورده های نفتی و گاز نیز علیرغم تصفیه و پالایش به علت وجود و باقیماندن عوامل آلوده به گازهای دی اکسید کربن ، هیدروژن سولفوره، رطوبت و ایجاد اسید های خورنده بویژه در خطوط لوله انتقال گاز وته نشینی شن و ماسه و رسوبات نا خواسته ناشی از مواد زائد در جداره درونی لوله ها گاهی محفظه درونی لوله را بحدی تنگ می نماید که موجب افت راندمان و برای انتقال حجم معینی از فرآورده صرف انرژی فوق العاده برای تقویت فشار گازها و سیالات و فرآورده های نفتی را طلب می نماید.

لذا یکی از روش های تعمیرات و نگهداری که معضلات و مشکلات فوق را کاهش داده و علاوه بر دوام و افزایش طول عمر لوله ، موجب افزایش بهره دهی و راندمان خطوط لوله و تضمین کننده ایمنی جوامع و صنایع همجوار و همچنین حفظ محیط زیست می گردد کاربرد پیگ و پیگ رانی در شبکه های خطوط لوله جریانی ، انتقال و سراسری متناسب با نوع سیال و فرآورده انتقالی بطور دوره ای و زمان بندی شده می باشد .

دسته بندی پیگ ها

پیگ ها در بالاترین سطح به دو دسته تقسیم می شوند:

1- پیگ های عمومی

2- ابزار بازرسی درون خطی (پیگ های هوشمند)

پیگ های عمومی (UTILITY PIGS):

پیگ‌ ها دارای دیسک‌ها و برس هایی هستند که دیواره‌ی داخلی لوله را تمیز می‌کنند. همچنین ذرات معلق و اضافی موجود در سیال به دلیل اغتشاش و جریان گردابی به وجود آمده در سیال جابه‌جا می‌شوند. پیگ‌های عمومی (Utility PIGs)، دارای اندازه‌های مختلف و تعداد سرها (cops) و تعداد برس‌های مختلف است که انتخاب آن‌ها برای کاربردهای مختلف، متفاوت است.

پیگ‌های عمومی را از نظر شکل ظاهری می‌توان به ۶ دسته تقسیم کرد:

۱- ژل پیگ‌ها: ژل‌پیگ‌های شیمیایی، بر پایه‌ی آب، هیدروکربن و اسید هستند، انعطاف‌پذیری مناسبی دارند و معمولاً جهت پاک‌سازی آب و روغن مورد استفاده قرار می‌گیرند. مزیت پیگ‌های شیمیایی نسبت به پیگ‌های مکانیکی آن است که در لوله گیر نمی‌کنند و زیست‌تجزیه‌پذیر هستند.

۲- پیگ‌هاى بدنه فلزى: پیگ‌های بدنه‌فلزی یا میله‌ای یا محوری، در طیف گسترده‌اى از نظر تعداد سر (کاپ)، برس و یا تجهیزات، تولید و به‌کار گرفته مى‌شوند.

۳- پیگ‌های توپر ریختگی: براى خطوط هیدروکربن و آب و برخى از محصولات پتروشیمى و نیز خطوطى که قبلاً پیگ‌رانى نشده اند قابل استفاده است.

۴- توپک‌ها: براى جدا سازى سیال قابل استفاده است و از لاستیک ها و پلی اورتان ساخته می شود و محدودیت عبور دارد.

۵- پیگ‌های اسفنجی: جهت خشک کردن خطوط از مایعات و انتقال برخى از سیالات بر پایه‌ی هیدروکربن و آب مناسب است .

– پیگ‌هاى خاص: در شرایط عملیاتى خاص، در مواردى که استفاده از پیگ‌هاى رایج امکان پذیر نباشد؛ پیگ‌هاى ویژه اى طراحى و تولید مى‌گردد.
مهم‌ترین این پیگ‌ها عبارتند از:

پیگ‌هاى تراشنده‌ی رسوبات سخت و کریستالى (Decaling pin type)

قطار هاى چند منظوره (Pig Train)

پیگ‌هاى انعطاف پذیر (Universal Joint)

پیگ‌هاى دو و چند اندازه‌ای (Dual & Multi Size)

پیگ هوشمند

پیگ هوشمند (Intelligent PIG یا Smart PIG)، پیگی است که وظیفهٔ جمع‌آوری اطلاعات مختلفی راجع به مسیر حرکت خود را بر عهده دارد.
فناوری‌های مختلفی در پیگ‌های هوشمند مورد استفاده قرار می‌گیرند که بر اساس نیازهای تعریف شده و طراحی پیگ، قابلیت‌های پیگ تعریف می‌شوند. این قابلیت‌ها شامل تشخیص حفره (pitting)، خوردگی (corrosion)، ترک (crack)، آثار جوشکاری می‌شود.

با پیگ رانی در خط لوله می توان به اهداف زیر دست یافت :

– تمیز کاری رسوب در داخل خط لوله

– اندازه گیری ابعادی خط لوله (قطر داخلی ، شعاع وزاویه خم و … )

– خارج سازی مایعات از داخل خط لوله انتقال گاز

– خارج سازی گاز از داخل خط لوله انتقال مایعات

– تهیه نقشه وپروفایل خط لوله

– آماده سازی خط لوله برای راه اندازی ویا از سرویس خارج نمودن

– بهبود راندمان جریان سیال عبوری از خط لوله

– پوشش دادن جداره لوله با ضد خورنده ها

ویدئوهای زیر ببینید و بیشتر با پیگ (pig ) و پیگ رانی در خطوط انتقال نفت و گاز و پتروشیمی آشنا شوید:

ویدئو شماره یک

ویدئو شماره دو