ads
ads
ads
ads

اصول و مبانی آتش نشانی

۰۷ تیر ۱۳۹۶(2464 روز پیش) 2,829 بازدید

سازمان های آتش نشانی در ایران معمولا به شکل سازمانی وابسته به شهر داری ها  با شخصیت حقوقی مستقل می باشد. عمده ترین وظایف این سازمان ها نجات جان افراد، مهار و اطفای حریق ها، حفاظت از سرمایه های ملی، ارائه آموزش های عمومی و تخصصی در جهت ارتقاء سطح فرهنگ ایمنی شهروندان می باشد.  

مدیریت اینگونه حوادث که از تنوع بی شماری برخوردار هستند ، نیاز به امکانات و تجهیزات پیچیده و اطلاعات دقیقی از علوم و فنون مختلف دارد . مدیران و مسئولین سازمان آتش نشانی بایستی دقیقا از استانداردهای ایمنی و حفاظت از حریق آگاهی داشته وتجهیزات و ابزار لازم در ارائه خدمات امدادی را در اختیار گرفته و به کار ببرند .

وقوع حوادث و آتش سوزی ها هرچند کوچک و جزئی باشد ( مثل نشت گاز ، آتش سوزی خودرو یا سقوط یک درخت در خیابان ) سازمان های خدماتی و نیروهای امدادی متعددی را به فعالیت وا می دارد . این فعالیتها نیاز به هماهنگی های قبلی که در شرح وظایف هر سازمان مطرح شده و شرایط لازم جهت ایجاد ارتباط و همکاری آنها تعریف شده است .

سازمان ها و ارگان هایی که در مواقع بروز حادثه در سطح شهرها حضوری فعال دارند عبارتند از : سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی ، واحدهای اورژانسی و بیمارستانی ، نیروهای نظامی و انتظامی ، هلال احمر ، شهرداری ها ، نیروهای شرکت برق ، گاز ، آب و …

امروزه در هیچ یک از کشورهای جهان نمی توان شهر بزرگی یافت که در آن برای پیشگیری و مبارزه با آتش تشکیلات آتش نشانی و ایمنی وجود نداشته باشد .

 

 


 

اهداف سازمان آتش نشانی

سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی با یک هدف کلی که استقرار ایمنی پایدار در جامعه است ایجاد می شود . این اهداف کلی با دست یابی به چند هدف جزئی تحقق می یابد .

اهداف دیگر این سازمان عبارتند از :

۱- نجات جان انسان ها ، مهار و اطفای آتش سوزی و حفاظت از سرمایه ها و ثروت های ملی در مقابل حریق و سوانح و عوارض ناشی از آن .

۲ – برنامه ریزی و تعیین خط مشی در امور مربوط به آتش نشانی و خدمات ایمنی .

۳ – ارائه آموزش های لازم در امور آتش نشانی و خدمات ایمنی در سطوح مختلف سازمان برای کارکنان و افراد خارج از سازمان طی برنامه های زمانبندی شده .

۴ – ایجاد و توسعه ایستگاههای آتش نشانی و بهره برداری از آنها .

۵ – نظارت بر عملیات مؤسسات و شرکت های دولتی و خصوصی فعال در زمینه آتش نشانی و خدمات ایمنی .

۶ – انجام برنامه ریزی و تمهیدات لازم در جهت مقابله و آثار سوء ناشی از حوادث و سوانح طبیعی و غیر طبیعی .

۷ – نظارت و کنترل بر تحقق شرایط ایمنی ساختمان ها و رعایت استاندارهای لازم در تجهیز بناها در برابر سوانح گوناگونی مثل زلزله ، سیل ، آتش سوزی و …
 

تعریف سوختن ( احتراق )

عبارت است از ترکیب یک ماده قابل سوخت با اکسیژن و در نتیجه مقداری از مولکولها به مولکولهای دیگر و اتمهای سازنده خود ، تبدیل می گردند و در حقیقت احتراق یک واکنش اکسیداسیون حرارت زا میباشد .


تعریف آتش ( شعله )

یک واکنش شیمیایی بین ماده سوختنی و اکسیژن است که برای انجام سریع آن به مقدار معینی حرارت نیاز میباشد . ماهیت واقعی انتشار شعله کاملاً درک نشده است . شعله ها ساختارهای متغیر و گوناگونی دارند که به نوع گاز یا بخاری که می سوزد بستگی دارد . مناطق مختلف شعله ، غالباً به وسیله نوعی از واکنشها که در هر منطقه ادامه دارد مشخص میشوند . اغلب شعله ها نیازمند اکسیژن هستند .

شعله وری : یک مخلوط سوختنی اکسیدی که انرژی کافی آزاد میکند و اجازه میدهد که شعله به ناحیه آتش نگرفته گسترش یابد ، شعله وری گویند .
 

مثلث آتش سوزی :

آتش نتیجه یک واکنش شیمیایی است که از ترکیب : اکسیژن ، حرارت و یک ماده قابل اشتعال بدست می آید . بدین طریق که اکسیژن با کربن اجسام ترکیب شده و تولید دی اکسید کربن (CO2) و گاهی هم تولید منو اکسید کربن (CO ) نموده و در اثر این فعل و انفعال شعله و حرارت تولید می نمایند . مثلث آتش سوزی ، نه تنها عوامل ایجاد آتش را نشان می دهد بلکه راههای فرونشاندن آن را نیز مشخص می کند . به بیان روشنتر ، چنانچه هر یک از اضلاع مثلث آتش شکسته شود ( یک عامل حذف گردد ) ، حریق از بین خواهد رقت .

سه عامل تشکیل دهنده مثلث آتش سوزی عبارتند از :

۱- ماده قابل اشتعال

۲- حجم معینی از اکسیژن

۳ – حرارت کافی،در علم آتش نشانی ، این سه عامل را به صورت ضلع یک مثلث نشان می دهند که به مثلث آتش معروف است .

 

اطفاء حریق (خاموش کردن آتش)

هرگاه یکی از سه عاملی را که تشکیل دهنده مثلث آتش بوده و ضروری برای انجام عمل احتراق می باشد را از میان برداریم مثلث آتش ناقص شده و فرو می ریزد و عمل احتراق متوقف خواهد شد . این عمل را می توانیم با برداشتن (قطع) مواد قابل اشتعال ( ماده سوختنی ) یعنی جلوگیری از تغذیه حریق و یا جلوگیری از رسیدن اکسیژن کافی به آتش با استفاده از گازهای خنثی و یا تقلیل درجه حرارت با استفاده از عوامل خنک کننده ( آب ) انجام دهیم که در هر صورت آتش سوزی کنترل و متوقف خواهد شد .
 

طبقه بندی آتش سوزیها از نظر اطفاء

مواد اطفایی عمومی که جهت اطفاء آتش سوزیها توسط مردم و آتش نشانها مورد استفاده قرار می گیرد، شامل موارد زیر میباشد:

۱-آب

۲- کف

۳- پودرهای شیمیایی

۴- گاز دی اکسید کربن CO2

۵- هالوژنه ها

البته مواد دیگری چون ماسه خشک ، پودر شیشه ، خاک و یا حتی پتو برای خاموش کردن آتش استفاده می شوند .
 

نکته : نقطه شعله زنی مایعات کند اشتعال بالاتر از ۳۷ درجه سانتیگراد و مایعات سریع الاشتعال پایین تر از ۳۷ درجه سانتیگراد می باشد .

 

برای مطالعه متن کامل کتاب  « اصول و مبانی آتش نشانی » ، از بخش دانلود استفاده نمائید :

 

ads
  • مطالب مرتبط

  • نظرات

  • برچسب ها

دیدگاه خود را بنویسید

دیدگاهتان را بنویسید

background