مقاله ای درباره سوخت ها (سوختهای جامد،سوختهای مایع،سوختهای گازی)
انواع سوخت ها شامل سوختهای جامد (مثل هیزم، زغال سنگ چوب)، سوختهای مایع (مثل بنزین و الکل) و سوختهای گازی (مثل گاز طبیعی و بیو گاز) می باشد…
در طی فرآیند فتوسنتز در گیاهان انرژی خورشیدی به انرژی شیمیایی تدیل می شود. بنابراین با سوزاندن چوب یا گیاهان خشک، این انرژی ذخیره شده در ٖآنها است که موجب تولید گرما و نور می شود. در حال حاضر چوب منبع اصلی سوخت بشر محسوب نمیش ود بلکه بیشتر این سوختهای نفتی مایع و گازی یا ذغال سنگ هستند که به کار می روند.
سوختها دارای تقسیم بندی های مختلفی هستند. آنها را می توان به انواع فسیلی (حاصل از بقایای موجودات زنده) و غیر فسیلی (مثل چوب و الکل) یا طبیعی (مثل چوب و نفت خام) و مصنوعی (مثل بنزین و زغال چوب) تقسیم کرد. مهمترین تقسیم بندی سوختها با توجه به شکل ظاهری اولیه آنها بوده و بدین ترتیب سوختها به انواع مختلف سوختهای جامد (مثل هیزم، زغال سنگ چوب)، سوختهای مایع (مثل بنزین و الکل) و سوختهای گازی (مثل گاز طبیعی و بیو گاز) تقسیم می شوند.
انتخاب سوخت مناسب برای یک کاربرد خاص به میزان دسترسی، ذخیره، حمل و نقل، آلایندگی و قیمت آن بستگی دارد.
مزایای سوختهای گازی نسبت به سایر سوختها
- سوختهای گازی را می توان در مرکزی ذخیره کرد و گاز تمییز را به نقاط متعدد و مراکز دور دست فرستاد.
- اشکالات ناشی از ایجاد دو فاکتور به مقدار زیادی کاهش یافته و به این ترتیب محیط زیست سالمتر می ماند.
- کنترل زیاد تری روی میزان تقاضا، شرایط احتراق، طبیعت شعله و محیط گرم می توان اعمال نمود.
- از نظر اقتصادی، مصرف سوختهای گازی طبیعی نسبت به سایر سوختها با صرفه تر می باشد.
- استفاده از سوختهای گازی با ارزش حرارتی کم، مصرف سایر مواد سوختنی را که می توان بعنوان ماده اولیه در صنایع به کار برده شود محدود می کند.
مزایای سوختهای جامد نسبت به سایر سوختها
- مخزن خاصی برای ذخیره سازی سوختهای جامد از قبیل تانک لازم نبوده و در واقع هر سطح صاف کفایت می کند.
- بعلت وجود هیدروژن کمتر در سوختهای جامد نسبت به نفت، ارزش حرارتی خالص آن بیشتر از نفت می باشد.
- گوگرد موجود در زغال سنگ بطور متوسط کمتر از میزان گوگرد در سوخت مایع سنگین بوده و لذا آلودگی هوا و اثرات ناشی از خورندگی حاصل از احتراق آن کمتر می باشد.
- خاکستر زغال سنگ بطور کلی عاری از ترکیبات وانادیم می باشد، این عنصر باعث خورندگی در قسمتهای گرم می شود.
مزایای سوخت های مایع نسبت به سوختهای جامد
- مخارج حمل و نقل و انتقال آن به مراکز مصرف کمتر می باشد.
- سوختهای مایع از خود خاکستر به جای نمی گذارند.
- با کم و زیاد کردن جریان سوخت در هر لحظه می توانسرعت عمل را به سهولت کنترل نمود.
- سوختهای مایع وزنشان ۳۰ درصد و حجمشان ۵۰ درصد کمتر از سوختهای جامد با همان ارزش حرارتی است.
- سوختهای مایع را می توان در محوطه های دور از محل مصرف و به اشکال مختلف انبار کرد.
- سوختهای مایع خود به خود آتش نمی گیرند و چنانچه فرار نباشند در اثر ماندن فاسد نمی شوند.
سوختهای فسیلی
سوختهای فسیلی هستند که از فرآیند فسیلی شدن بافتهای زنده طی میلیون ها سال حاصل می گردند، زغال سنگ و نفت خام و گاز مهمترین منابع سوختهای فسیلی به حساب می آیند.
زغال سنگ
زغال سنگ نام کانی سیاه رنگی است که از پسماند مواد گیاهی دوران های قدیم زمین شناختی تشکیل شده است و به عنوان سوخت و نیز ماده اولیه برخی صنایع شیمیایی برای تولید گاز، کک، روغن، قطران و… استفاده می شود. بخش بزرگی از جرم زغال سنگ کربن دارد. از دیگر ترکیبات زغال سنگ هیدروژن، نیتروژن، اکسیژن و گوگرد است. انواع زغال سنگ در دوران های گوناگون زمین شناسی و تحت شرایط مختلفی به وجود آمده اند. تورب، نخستین مرحله تشکیل ذغال سنگ است. پس از آن به ترتیب لینییت، ذغال سنگ قیری و آنتراسیت با درجات مختلف درون داشت مواد تشکیل دهنده قرار دارند.
قیری
این ذغال سنگ فراوانترین و پر مصرف ترین زغال سنگ هاست که بویی شبیه بوی قیر دارد. ارزش حرارتی ذغال سنگ قیری بالا بوده و از آن در تولید کک استفاده می شود. درصد کربن ثابت و ارزش حرارتی آن از زغال سنگ های نیمه قیری و لیگنیت بالاتر است. برحسب برآورئهای زمین شناسان برای تولید هر متر ضخامت زغال سنگ قیری به حداقل هفت متر لایه گیاهی فشرده نیاز است. کلیه کک های تولیدی در متالوژی از این نوع زغال سنگ است. زغال سنگ قیری کمتر ار آنتراسیت بوده و در هنگام سوختن دود می کند.
لیگینیت
پایین ترین درجه زغال سنگ بده که از رسوبات واقع در زیر پیت به دست می آید. در مقایسه با انواع دیگر این نوع ذغال سنگ کمترین درصد کربن و بیشترین درصد رطوبت را دارد. ظاهر لیگینیت شبیه چوب بوده و قهوه ای رنگ است. این زغال جاذب رطوبت بوده و در هنگام سوختن با شعله بلند و دود زیاد می سوزد.
کک (coke)
کک یک ماده کربن دار است که از تقطیر تخریبی زغال سنگ قیری (destructive distillation) کم خاکستر و کم گوگرد حاصل می شود. کک حاصل از زغال سنگ خاکستری رنگ، سخت و متخلخل است. کک در طی پخت زغال سنگ در یک دوره کوره بذون هوا و با خروج اجزای فرار آن شامل آب، گاز و قطران شکل می گیرد.
در هنگام سوختن کک دود ناچیزی تولید می شود (برخلاف زغال سنگ های قیری)
در پالایش نفت خام، در طی فرآیند کراکینگ نیز مقداری ماده پسماند به صورت کک باقی می ماند که به آن کک نفتی می گویند.
پیت (زغال سنگ نارس)
در طی فرآیند تشکیل ذغال سنگ، گیاهان دفن شده در معرض تغییرات ناشی از فساد میکروبی، فشردگی، اعمال گرما و مرور زمان قرار می گیرند.
پیت مربوط به دوره اولیه تشکیل زغال سنگ بوده و در آن اجزای گیاهی دست نخورده (مثل ریشه، پوست و…) گیاهان پوسیده و گاه ذغال چوب مشاهده می شود.
پیت عموما در محیط های پر آب مثل باتلاق و مرداب یافت می شود. در صورتی که رسوبات روی پیت را بپوشانند به مرور به زغال سنگ تبدیل می شود. به دلیل درصد رطوبت بالا (تا ۶۰٪) و ارزش حرارتی پایین این سوخت قابلیت استفاده صنعتی را ندارد. چگالی پایین پیت نیز موجب افزایش حجم ذخیره سازی آن می گردد.
کاربران گرامی بری دریافت کامل فایل « مقاله ای درباره سوخت ها » به بخش دانلود مراجعه نمایید…
مطالب مرتبط
نظرات
برچسب ها