ads
ads
ads
ads

انتخاب الکترود روپوشدار در جوشکاری الکترود دستی

۱۶ مرداد ۱۳۹۸(1696 روز پیش) 615 بازدید

دراین بخش از مقالات بازرسی فنی در سایت مهندس ایران درباره انتخاب الکترود روپوشدار در جوشکاری الکترود دستی توضیح خواهیم داد.

 

عوامل مهم در انتخابات صحیح جوشکاری الکترود قوسی

 

جوشکاری الکترود – الکتریکی دستی (جوش برق ) با الکترودهای روپوشدار در میان فرآیندهای جوشکاری در بسیاری از نقاط جهان از جمله کشور ما یکی از متداول ترین روشها برای اتصال و پیوند قطعات فولادی به یکدیگر محسوب می شود. الکترود روپوشدار یکی از اجزاء اصلی و ضروری این فرآیند است. در این مقاله پدیده هائی که در تعیین نوع و مشخصات الکترود روپوشدار نقش اساسی دارند، باختصار مورد بررسی قرار گرفت هاند. جهت سهولت کار و دقت در بررسی، پدیده ها بصورت جداگانه و بدون ارتباط با یکدیگر تشریح شد هاند، در حالیکه در کار زنده و واقعی این عوامل بر یکدیگر موثر هستند و انتخاب نهائی با در نظر گرفتن مجموع شرایط و به گزینی آنها ممکن می گردد.

 

۱- خواص مکانیکی و ترکیب شیمیائی فولاد

 

فولادها به آلیاژهائی از آهن و کربن اطلاق می شوند که اغلب یک یا چند عنصر برای ایجاد خواص مطلوب به آنها اضافه می گردد. بر مبنای طیف انواع مختلفی دارند و ، وسیع ترکیب شیمیائی و خواص مکانیکی فولادها به روش های متعددی بر اساس ترکیب شیمیائی، خواص مکانیکی، نوع عملیات حرارتی، سهولت ماشین کاری، قابلیت شکل پذیری و غیره تقسیم می شوند. بحث در مورد خواص، کاربرد و روش های مختلف تقسی مبندی فولادها موضوع مفصلی است که می تواند موضوع چندین کتاب باشد. در اینجا برای سهولت کار تقسی مبندی کلاسیک فولادهای ساده کربنی، کم آلیاژ و آلیاژی به عنوان یکی از مناسب ترین تقسی مبندی ها، انتخاب گشته است.

اصطلاح فولادهای کربنی یا فولادهای ساده کربنی به گروهی از فولادها اطلاق می شود که کربن بیش از هر عنصر دیگری، خواص آن را مشخص می کند. این دسته خود به فولادهای کم کربن با حداکثر۱۵/۰ ۳/۰ ٪  کربن، فولادهای با کربن جزیی با ۲۹/۰ – ۱۵/۰٪  کربن، فولادهای کربن متوسط با ۵۹/۰- ۳/۰٪ کربن و فولادهای پر کربن تقسیم می شوند.

الکترودهای ردهء E60XX برای جوشکاری فولادهای کم کربن و کربن جزیی (فولادهای ساختمانی) بشرطی که فلز جوش مقاومت مکانیکی لازم را داشته باشد، مناسب هستند. در این گروه الکترودهای کم هیدروژن وجود ندارد و برای فولادهای با مقاومت کششی بیش از Kg۵۰ / mm۲ توصیه نمی شوند.

الکترودهای ردهء (E7018,E7016, E7015) بعلت ایجاد فلز جوش با هیدروژن کم در مقابل ترک های سرد و گرم مقاوم هستند و استحکام ضربه ای خوبی در درجات حرارت پائین دارند. این الکترودها برای جوشکاری فولادهای ساختمانی منگنزدار، مخازن کیلوگرم تحت فشار و فولادهای با مقاومت کششی ۴۵ تا ۵۴ کیلوگرم بر میلی متر مربع مناسبند. در مواردی که خطر ترک برداشتن وجود نداشته باشد از انواع الکترودهای  E7024,E7014 که روپوش روتیلی- بازی دارند نیز می توان استفاده کرد.

فولادهای کم آلیاژ فولادهائی هستند که درصد کل عناصر آلیاژی آنها معمولا از حدود۵٪ تجاوز نمی کند. خواص مکانیکی این فولادها علاوه بر ترکیب شیمیائی بنحو چشمگیری متاثر از نوع ، عملیات حرارتی است. مشکل اصلی در جوشکاری این فولادها سخت شدن و ترک برداشتن جوش ، بخصوص کم آلیاژ استحکام بالا و ناحیه تحت تاثیر حرارت آن است. بعنوان یک قاعده کلی در جوشکاری فولادهای کم آلیاژ فقط بایستی از الکترودهای کم تطیبق دقیق خواص ، هیدروژن استفاده کرد. اما در انتخاب  الکترود با فولاد پایه بسیار اهمیت دارد.

فولاد آلیاژی به فولادی گفته می شود که میزان عناصر آلیاژی آن ۵% باشد. در انتخاب الکترود برای فولادهای آلیاژی معمولاً بیش از تطابق خواص مکانیکی به تنهائی کمتر اهمیت دارد. چون اصولاً مزیت این فولادها، داشتن خواص خوب مکانیکی همراه با خواص ویژه کاربردی است، در انتخاب الکترود علاوه بر مشخصات مکانیکی، خواص ویژه کاربردی آنها نظیر مقاومت به اکسیداسیون و خزش در دماهای بالا، مقاومت به خوردگی، مقاومت به ضربه در دماهای پائین و غیره، نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

 

۲- وضعیت جوشکاری Welding Position

 

بهترین حالت برای انجام جوشکاری، حالت تخت (FLAT) است. در این  حالت جوشکار با کمی مهارت هم می تواند جوش با کیفیت خوب دست یابد. جوشکاری در حالت تخت با سرعت زیادتری صورت می گیرد و احتمال پیچیدگی  Distortion سازه جوش شده کاهش می یابد.

جوشکاری در حالت قائم، افقی و بالای سر نسبت به حالت تخت مشکل تر است و نیاز به مهارت بیشتری دارد. امکان استفاده از انواع الکترودها نیز محدود می گردد.بعنوان مثال، بسیاری از الکترودهای روپوش قلیایی راندمان بالا (E7048,E7028)فقط برای حالت تخت طراحی می شود.

 

۳- طرح درز اتصال (Joint Design)

 

در جوشکاری فولادهای ساختمانی و نرم مهمترین عوامل در انتخاب الکترود وضعیت جوشکاری و طرح درز اتصال هستند. در واقع این دو عامل عموماً بقیه عوامل را تحت تأثیر قرار می دهند و نقش تعیین کننده ای دارند. مثلاً اگر اجزا به صورت ساده Square و بدون فاصله GAP  کنار هم قرار گیرند بایستی از الکترودهای پر نفوذ سلولزی EXX۱۰ یا  EXX۱۱  استفاده کرد. برای جوش فلزات نازک با درزهای اتصال با فاصله بیش از حد باز الکترودهای روتیلی – بازی با نفوذ متوسط و قوس نرم نظیر EXX۱۳ یا  EXX۱۴ مناسبند.

در صورتیکه درز اتصال تحت نیروهای متناوب یا ضربه ای قرار داشته بهترین الکترود، الکترودهای روپوش قلیایی از نوع کم هیدروژن  EXX۱۶ یا EXX۱۸ هستند.

در مواردی نظیر جوش لوله که جوشکاری از یک طرف درز اتصال صورت می پاس اول را بایستی با الکترود پر نفوذ سلولزی ، گیرد جوش کرد. هر چند الکترودهای روتیلی نیز گاهی اوقات در چنین مواردی بکار می روند.

 

۴- جریان الکتریکی

 

الکترودها اغلب برای جریان یا DC+ یا AC و یا DC- و یا مجموعه ای از آنها طراحی می شوند. اما فقط در صورت استفاده از قطب مناسب بازدهی خوب خواهند داشت. قطب نامناسب علاوه بر کاهش بازدهی و کیفیت جوش، بکارگیری الکترود را سخت می کند و جوش از ظاهر خوبی برخوردار نخواهد شد. توصیه میشود که همواره قطب و نوع جریان الکتریکی پیشنهادی کارخانه سازنده رعایت گردد.

 

۵- ضخامت و طرح قطعه کار

 

قطعات سنگین و ضخیم با طرح های پیچیده عموماً دچار مشکل ترک برداشتن جوش یا ناحیه مجاور آن هستند. پیش گرمایش فولاد قبل از جوشکاری، انتخاب الکترودهای کم هیدروژن که بنحو مناسبی خشک شده باشند و تن شزدایی پس از جوشکاری احتمال ایجاد اینگونه عیوب را کاهش می دهد. در جوشکاری قطعات ضخیم بهتر است که از بزرگترین قطر الکترود استفاده شود. ورق های نازک بخصوص در ابعاد طولانی با خطر جدی پیچیدگی روبرو هستند. استفاده از الکترودهای نازک و تدابیری جهت ثابت نگهداشتن ورق ها یا خنک کردن سریع آنها می تواند موثر واقع شود.

 

کاربران گرامی برای دریافت کامل فایل« انتخاب الکترود روپوشدار در جوشکاری الکترود دستی » به بخش دانلود مراجعه نمایید…

ads
  • مطالب مرتبط

  • نظرات

  • برچسب ها

دیدگاه خود را بنویسید

دیدگاهتان را بنویسید

background