آشنایی با شیر آلات صنعتی
شیر ها ابزاری هستنئد که در صنعت با توجه به موقعیت و نحوه عمل آنها مورد استفاده قرار می گیرند. مهمترین استفاده آنها قطع یا ایجاد جریان سیال در درون لوله می باشد . یک شیر ایده ال آن است که سیال را با کمترین مقاومت و ایجاد کمترین افت فشار از خود عبور دهد و به بیان دیگر در وقت لازم از عبور سیال به هر صورت از داخل خود جلوگیری کند گاهی اوقات برای تنظیم جریان سیال نیز مورد استفاده قرار می گیرند که این عمل با تغییر مسیر حرکت و با ایجاد اندکی مقاومت صورت می پذیرد در برخی مواقع نوع بخصوصی از شیر ها که به طور اتو ماتیک باز و بسته می شوند و از بروز اتفاقات جلوگیری می کنند در صنعت بکار می روند. شیر آلات صنعتی انواع مختلف و موارد استفاده متنوعی دارند که در این جا به معرفی آنها و نحوه کارکرد آنها و همچنین تعمیر و نگهداری آنها می پردازیم.
انواع شیرهای صنعتی و کاربرد آنها
شیر دروازه ای (Gate valve)
عمل اصلی این شیر در حقیقت قطع کامل و یا ایجاد ارتباط بین دو جریان سیال می باشد. این بدان معناست که این نوع شیرها یا بایستی کاملاً بسته و در واقع بصورت نیمه باز نمی توان از آنها استفاده کرد. همینطور که از نام این شیر مشخص است به کمک دروازه ای که در مسیر حرکت سیال قابل تغییر مکان دادن می باشد عمل می نماید که در این دروازه به صورت عمودی در مسیر جریان حرکت کرده و در مورد لزوم جریان را قطع و یا بر قرار می کند.
شیر توپی (ball valve)
از نظر کار شیر کم و بیش مانند شیر دروازه ای بوده لیکن به جای صفحه ای که در مسیر جریان سیال بود، این عمل بوسیله جسم کروی شکل که در وسط آن مجرائی موجود است انجام می گیرد. در وقت باز بودن مجرای مذکور در مسیر حرکت سیال واقع می گردد و در وقت بسته بودن طرف دیگر جسم محل عبور سیال را مسدود می نماید. این شیر از نظر ساختمان آسانتر و از نظر قیمت ارزانتر از نمونه های دیگر شیرها می باشد.
شیر مجرابند (سماوری valve plug)
به این نوع شیر در زبان انگلیسی valve cock و در زبان آمریکائی valve plug می گویند که دارای ساختمان بسیار ساده می باشد. این شیر برای کنترل مناسب نیست و باید در حالت بسته و یا کاملاً باز باشد. ساختمان آن ساده و دارای یک بدنه و یک پلاگ توپی که در آن سوراخی برای عبور سیال تعبیه شده و یک کلاهک آب بندی می باشد.
شیر ساچمه ای (valve Globe)
این نوع شیر بخصوص در محلهایی که لوله های مسیر جریان کوچک هستند و لازم است دبی تحت تنظیم و کنترل باشد مورد استفاده قرار می گیرند. مسیر حرکت سیال در داخل شیر بطور مستقیم نیست و شاید به همین علت مقاومت بیشتری در مقابل جریان از خود نشان می دهد که خود باعث تنظیم جریان می گردد. این شیر طوری طراحی شده که باعث تغییر جهت جریان سیال که از شیر عبور می کند می شود و در حقیقت حرکت یک دیسک که در مسیر جریان واقع می شود عمل باز و بسته نمودن (یا نیمه باز و نیمه بسته بودن) را انجام می دهد.
طرفه یک شیر (Check valve)
همان طور که از اسم آن برمی آید از باز پس زدن جریان در یک لوله جلوگیری می نماید و به عبارت دیگر سیال فقط از یک طرف آن می تواند وارد شود و زمانی که در یک مسیر قرار دارد جریان سیال از طریق برعکس آن غیر ممکن است. (در سایر شیرها محل ورود سیال به شیر مطرح نیست و می تواند از دو طرف آن باشد. لیکن در اینجا فقط سیال از یک طرف شیر می تواند وارد شود) شیرهای یک طرفه در دو طرح اساسی بنام شیر یک طرفه لولایی (valve check Swing ) و شیر یک طرفه فشاری (valve check Lif ) ساخته می شود که در زیربه توضیح آنها می پردازیم:
شیر یک طرفه لولایی (Swing check valve)
این شیر که مصرف بیشتری دارد دارای بدنه و درپوش می باشد که درون آن دیسکی که ممکن است یکی یا دوتایی باشد بوسیله پین مخصوصی به بدنه لولا شده و آویزان می باشد. البته در نوع دو تایی آن این پین بین دو دیسک قرار دارد. جریان سیال در موقع ورود دیسک را به طرف مسیر خود بلند کرده و از اطراف آن عبور می کند و درموقع قطع جریان دسیک به نشیمنگاه چسبیده و اجازه برگشت به سیال را نمی دهد.
شیر یک طرفه فشاری
در این نوع شیر یک طرفه جریان سیال باعث بازشدن شیر شده و برگشت جریان باعث بسته شدن شیر می گردد. از انواع شیرهای یک طرفه فشاری می توان شیر یک طرفه پیستونی و شیر یک طرفه کروی را نام برد.
شیر پروانه ای (Butter fly valve)
یکی دیگر از انواع شیر دستی شیر پروانه ای است که دارای ساختمانی ساده و بهترین نوع شیر برای جریانهای زیاد است. بند آور آن به صورت صفحه دایره ای شکل است که از بالا یه ساقه و دسته شیر متصل است و از پائین بوسیله یک پاشنه به بدنه وصل شده است. بطوریکه بند آور می تواند حول این پاشنه حرکت کرده و جریان سیال را قطع و یا از شیر عبور دهد.
شیر ایمنی (Safety valve)
همانطور که از نام این شیر بر می آید جهت ایمن ساختن لوله ها و دستگاههای دارای فشار بکار می رود. ودارای انواع و اقسام گوناگونی بوده و می توان گفت که متنوع ترین نوع شیرها از نوع شیر ایمنی هستند. این شیر قابل تنظیم بوده و با توجه به فشار جاری سیال داخل آن تنظیم می گردند.
شیر کنترل (Control valve)
همانطور که از اسم آن بر می آید جهت کنترل جریان سیال در مسیر عبور آن قرار داده می شود. این شیر به طور اتوماتیک و معمولاً با فشار هوا کار می کند(در موقع لزوم می توان آنرا با دست باز و بسته نمود و بدیهی است که در این حالت دیگر شیر کنترل نخواهد بود و فقط یک شیر معمولی است). این شیر با توجه به موقعیت محل و اینکه چه چیزی را بایستی کنترل کند بطور اتوماتیک باز و بسته می شود.
شیر محدود کننده جریان (valve Chock)
ازاین نوع شیر جهت کنترل مقدار جریان استفاده می گردد که جریان وقتی به آن می رسد بستگی به اینکه شیر از چه نوع محدود کننده ای باشد کم می شود و مقدار آن نیز طی محاسباتی قابل تعویض یا تنظیم است. شیرهای محدود کننده به دو نوع ثابت و قابل تنظیم تقسیم می شود.
برای مطالعه کامل کتاب «آشنایی با شیر الات صنعتی» به لینک دانلود مراجعه کنید…
مطالب مرتبط
نظرات
برچسب ها
دیدگاه خود را بنویسید
دیدگاهتان را بنویسید
