آزمایش های غیر مخرب

آزمایش های غیر مخرب ﺑﻪ اﻧﻮاع روﺷﻬﺎﺋﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد، ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮی از آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺗـﻮان ﻋـﻼوه ﺑـﺮ ﺗﺸـﺨﻴﺺ ﺑﻌﻀـﻲ از ﺧـﻮاص ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ، ﻧﺎﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﻫﺎ، ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﺳـﺎﺧﺘﺎری درون ﻗﻄﻌـﺎت و ادوات را ﺑـﺪون ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﺑـﺮداری و ﺗﺨﺮﻳﺐ، ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻤﻮد. اﻳﻦ ﻧﻮع آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻫﺎی ﺧـﺎص در اﻛﺜـﺮ ﺷـﺮاﻳﻂ ﺟﻐﺮاﻓﻴـﺎﺋﻲ و ﺟﻮی ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

آزمون های غیر مخرب

تاریخچه

ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻛﺎرﺑﺮد آزﻣﺎیش های ﻏﻴﺮ ﻣﺨﺮب ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺎی ﺑﺴﻴﺎر دور ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔـﺮدد در دﻳﺮزﻣـﺎﻧﻲ ﺻـﻨﻌﺘﮕﺮان ﺑـﺎ روش ﻃﻨﻴﻦ ﺻﻮﺗﻲ (Acoustic Emission )  و ﺑـﺎ اﺻـﻄﻼﺣﻲ ﭼـﻮن ﺻـﺪای ﻧﺎﻟـﻪ ﻗﻠـﻊ  (Tin Cry)،واﻛﻨﺶ ﺻﻮﺗﻲ ﺗﻨﺶ ﻫﺎ را در ﻗﻄﻌﺎت ﭼﻜﺶ ﺧﻮار ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲ دادﻧﺪ.
اﻣﺎ آن ﻃﻮر ﻛﻪ در ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎ آﻣﺪه، اوﻟﻴﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻨﺎد در زﻣﻴﻨﻪ آزﻣـﺎﻳﺶ ﻫـﺎی   ﻏﻴﺮﻣﺨـﺮب را  ﻣـﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ارﺷﻤﻴﺪس ﻧﺴﺒﺖ داد.
اﻳﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪﺳﺎﻟﻬﺎ ﭘﻴﺶ از ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻴﻼدی، ﺑﺎ آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬار ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺎوداﻧﻪ ای ﺑﻨـﺎم وی ﺷـﺪ، ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺪون ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداری و آﺳﻴﺐ رﺳﺎﻧﺪن ﺑﻪ ﺗﺎج ﻃﻼﺋﻲ ﭘﺎدﺷﺎه آﻧﺰﻣﺎن ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻮک ﺑﻪ ﺗﻘﻠﺐ در ﺳـﺎﺧﺖ آن ﺷﺪه ﺑﻮد، ﻛﻴﻔﻴﺖ آﻧﺮا ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ.
در دوران ﺟﻨﮓ ﻫﺎی ﺟﻬﺎﻧﻲ اول و دوم ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن زرادﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ و ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺟـﺎﻧﺒﻲ آزﻣﺎیش های ﻏﻴـﺮ ﻣﺨﺮب ﻧﻴﺰﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻳﻚ ﻧﻴﺎز ﺟﺪی ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﻳـﺪ و ﺑـﻪ ﻳـﺎری ﭘﺪﻳـﺪه ﻫـﺎی ﺷـﮕﻔﺖ آوری ﻫﻤﭽـﻮن اﻣـﻮاج اﻟﻜﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺲ، ارﺗﻌﺎﺷﺎت و دﻳﮕﺮ ﺗﺌﻮری ﻫﺎی ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ، ﺑﺴﻴﺎری از ﺗﻜﻨﻴﻜﻬﺎ و روش ﻫﺎی ﭘﺎﻳـﻪ ای و اﺻـﻠﻲ آزﻣﺎﻳﺶ ﻏﻴﺮﻣﺨﺮب ﺑﻨﺎ ﻧﻬﺎده ﺷﺪﻧﺪ. اﻣﺎ در ﻛﻨﺎر ﻋﻤﻠـﻲ ﺷـﺪن ﻣﺒﺎﺣـﺚ ﺗﺌﻮرﻳـﻚ و ﭘﻴﺸـﺮﻓﺖ ﻫـﺎی ﭘﻴﻮﺳـﺘﻪ ﺗﻜﻨﻴﻜﻬﺎی آزﻣﺎﻳﺶ، ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ روﻳﺪادی ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ارﺗﻘﺎء ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی ﺳـﺎﺧﺖ دﺳـﺘﮕﺎه ﻫـﺎ ﮔﺮدﻳـﺪ ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮر ﺑﺠﺎی ﻻﻣﭗ ﻫﺎی اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ از دﻫﻪ ۱۹۶۰ ﺑﻄﻮر ﭼﺸﻤﮕﻴﺮی ﺳﺎﺧﺖ اﺑﺰار و دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎی آزﻣﺎﻳﺶ را ﻣﺘﺤﻮل ﻧﻤﻮد.

رﻗﺎﺑﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺷﺪن اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﺋﻲ ﻧﻈﻴﺮ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد  5750 اﻧﮕﻠـﻴﺲ ﻛـﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ در ﻗﺎﻟﺐ  اﻳﺰو ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﺷﺪ و ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺎﻻ ی ﻣﺮﻏﻮب ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎی ﻛﻤﺘﺮ ﺳﺒﺐ رﺷﺪ ﻛﻴﻔﻲ آزﻣﺎیش های ﻏﻴﺮﻣﺨﺮب ﮔﺮدﻳﺪ.
ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﻮدن ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎی آزﻣﺎﻳﺶ، ﻋﺪم ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻗﻄﻌﺎت و ادوات و از ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮ ﺳﺮﻋﺖ در ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﮔﻴـﺮی از ﻣﺰﻳﺖ ﻫﺎی ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ آزﻣﺎیش های ﻏﻴﺮ ﻣﺨﺮب ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی ﺳﺎﺧﺖ دﺳـﺘﮕﺎه ﻫـﺎ و اﺑـﺰار آزﻣﺎﻳﺶ، ﺿﺮﻳﺐ ﺧﻄﺎ ﻛﻤﺘﺮ و دﻗﺖ در ﺛﺒﺖ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ.
در روﻧﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺤﻮﻻت، اﻣﺮوزه ﺷﺎﻫﺪ روش دﻳﮕﺮی ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻓﺮآﻳﻨﺪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻫـﺎی ﻏﻴﺮﻣﺨـﺮب (Nom- Destructive Evaluation ) ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ  از ﻣﺮز ﻋﻴﺐ ﻳﺎﺑﻲ ﻓﺮاﺗﺮرﻓﺘﻪ و ﻋﻴﻮب را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ  ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺎزدﻫﻲ ﻫﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﺪ در اﻳﻦ روش ﻳﻚ ﻧﻘﺺ و ﻳﺎ ﻧﺎﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﺑﺪون ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑـﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردی ﺧﺎص و در اﻧﺪازه ای ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ و ﺗﺤﻘﻴﻖ  ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﻣﺮز ﺗﺤﻤﻞ ﭘﺬﻳﺮی آن ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻨﺶ ﻫﺎی زﻣﺎن ﻛﺎر ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد.

ﺑﺮرﺳﻲ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎی اﺟﺮاﺋﻲ

۱-  ﻣﺴﺆوﻟﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮی

اﮔﺮﭼﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم اﺟﺮاﺋﻲ آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎی ﻏﻴﺮ ﻣﺨﺮب، ﻓﻦ و ﻫﻨﺮی ﺳﻬﻞ و آﺳﺎن ﺟﻠﻮه ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺷﺎﻳﺪ ﺳـﺎدﮔﻲ ﻇﺎﻫﺮی ﺑﻌﻀﻲ از آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎ ﻧﻴﺰﭼﻨﻴﻦ ﻣﺼﺪاﻗﻲ را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ، اﻣﺎ واﻗﻌﻴﺖ اﻣﺮ ﭼﻨـﻴﻦ ﻧﻴﺴـﺖ و ﻫﻴﭽﮕـﺎه ﻧﻤـﻲ ﺗﻮان ﺑﺪون داﺷﺘﻦ ﻣﻬﺎرت، ﺗﺠﺮﺑﻪ و داﻧﺶ ﻛﺎﻓﻲ ﻣﺴﺆوﻟﻴﺖ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺸﻲ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ.
ﺑﺪون ﺗﺮدﻳﺪ ﻗﺒﻮل ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ، ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻤﻖ ﺑﺮای ﻫﺮآزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛـﻪ ﻋﻤـﺪه اﻳـﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺑﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲ ﺷﻮد. از ﻃﺮﻓﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎی ﺧﺎﺻـﻲ ﻛـﻪ در اﻛﺜﺮ آزمایش های غیر مخرب وﺟﻮد دارد، ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮی ﻧﻬﺎﺋﻲ ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺟﻤﻌﻲ ﺑـﻮده و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺘﻜﻲ ﺑﻪ ﺗﻔﻜﺮ و ﻣﻬﺎرت ﻓﺮدی در ﻟﺤﻈﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

۲-  اﻧﺘﺨﺎب روش
ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ در اﺟﺮای ﻫﺮ آزﻣﺎﻳﺶ، اﻧﺘﺨﺎب روش و ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻣﻨﺎﺳـﺐ اﺳـﺖ  اﻧﺘﺨـﺎب ﻧﺎدرﺳـﺖ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻫﺎی آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪ ﺳﺎﻟﻢ را ﻣﻌﻴﻮب و ﻳﺎ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﻌﻴﻮب را ﺳﺎﻟﻢ ﻧﺸﺎن دﻫـﺪ  ﺑـﺮای ا ﺟﺮای ﻫﺮ آزﻣﺎﻳﺶ، ﺑﺨﺼﻮص درﻛﺎر ﻫﺎی ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ، ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ روش آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺼﻮرت ﻣﻜﺘﻮب ﺗﻬﻴـﻪ و در اﺧﺘﻴـﺎر ﻣﺠﺮی آزﻣﺎﻳﺶ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد.
ﺑﻌﻼوه ﺑﺮای ﺣﺼﻮل ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی ﺑﻬﺘﺮ، ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺑﺮش ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﺋﻲ از ﻗﻄﻌﺎت آزﻣﺎﻳﺶ ﺷﺪه و ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻋﻴﻨﻲ ﻣﻘﻄﻊ ﻋﻴﻮب ، ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ را ﻣﻮرد ﻧﻘﺪ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار داد.

۳-  ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎر
از ﻧﻜﺎت دﻳﮕﺮی ﻛﻪ ﺑﺮﻛﻴﻔﻴﺖ آزﻣﺎﻳﺶ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارد ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎر و ﺧﺴﺘﮕﻲ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه در ﻳﻚ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ  ﺗﻮﻟﻴﺪی اﺷﺎره ﻣﻲ ﺷﻮد.
ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﺑﺎ روش ذرات ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﮔﺮدﻳﺪ و وﺟﻮد ﺗﺮک ﻫﺎی رﻳـﺰ در ﻗﻄﻌـﺎت ﮔـﺰارش ﻣﻲ ﺷﺪ  ﭘﺲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮔﺰارش ﻫﺎ  ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺴﺌﻮل ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻳﻚ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮد،  ﻗﻄﻌﺎت در ﺳﺎﻋﺎت اوﻟﻴﻪ ﺑﺎزرﺳﻲ دارای ﻋﻴـﻮب ﺑﻴﺸـﺘﺮی ﺑـﻮد و در ﺳـﺎﻋﺎت ﭘﺎﻳـﺎﻧﻲ ﺑﺘـﺪرﻳﺞ ﺑﻌﻠـﺖ ﺧﺴـﺘﮕﻲ و ﺑـﻲ ﺣﻮﺻﻠﮕﻲ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺮ، از ﻛﻤﻴﺖ ﻋﻴﻮب ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ. ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮی ﻛﻪ  در ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎر داده ﺷﺪ، ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺑﻬﺘـﺮی ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ، اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎی ﻏﻴﺮ ﻣﺨﺮب ﺑﺎ ﺧﺴﺘﮕﻲ ﺟﺴﻤﻲ و ﻓﻜﺮی ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ای ﻫﻤﺮاه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ در اﺟﺮای آزﻣﺎﻳﺶ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارﻧﺪ ﺑﺪرﺳﺘﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدﻧﺪ.

۴ – ﺗﺠﻬﻴﺰات آزﻣﺎﻳﺶ
آﻧﭽﻪ ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ ، اﺳﺎس اﺻﻠﻲ آزﻣﺎیش های ﻏﻴﺮ ﻣﺨﺮب ﺑﺮﭘﺎﻳﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ ﺑﻨﺎ ﺷـﺪه و اﻳـﻦ ﻗـﻮاﻧﻴﻦ ﺑـﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد. اﻣﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﺪرن و ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﺟﺮاﺋﻲ آزﻣﺎﻳﺶ و ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارﻧﺪ و ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎی ﻣﺪرن ﺗﺮ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻫﺎی ﺑﻴﺸﺘﺮی داﺷﺘﻪ و ﺿﻤﻦ ﻛﺎراﺋﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ، ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ را آﺳﺎن ﺗﺮ ﻣﻲ ﺳﺎزﻧﺪ.

کاربران گرامی برای دریافت کامل فایل « آزمایش های غیر مخرب » به بخش دانلود مراجعه نمایید…