مختصری در باره پایپینگ
اﺻﻄﻼح پایپینگ «Piping» ﻋﻤﻮﻣﺎ در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻴﺎل از ﻃﺮﻳﻖ لوله، اﺗﺼﺎﻻت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ و ﺷﻴﺮﺁﻻت ﺑﻜﺎرﺑﺮدﻩ ﻣﻲ ﺷﻮد. محصولاتی که بصورت تیوپ عرضه می شوند، عموماً « لوله » یا « تیوپ » نامیده می شوند. تیوپ ها که کاربرد آن درمبدل ها ، بویلرها ، قطعات ابزار دقیق و ماشین آلات است، توسط قطر خارجی و ضخامت جداره بر حسب یک هزارم اینچ یا «BWG » مشخص می گردند. در حالی که لوله ها توسط «قطر نامی لوله» وضخامت برحسب «Number Schedule » شناسائی می شوند. البته در استانداردهای مختلف تقسیم بندی های متــعددی در این زمینه صورت گرفته است, بدین دلیل در ابتدا به تشریح استانداردها می پردازیم :
اﺳﺘﺎﻧﺪاردها وکدها ﺑﺮای ﺳﺮوﻳﺲ های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﺳﺴﺎت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻴﮕﺮدد. اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردها ﺷﺎﻣﻞ ﻧﺤﻮﻩ ﺳﺎﺧﺖ ﻟﻮﻟﻪ، ﻧﺤﻮﻩ اﺳﺘﻔﺎدﻩ، ﻃﺮاﺣﻲ، اﻧﺸﻌﺎب، اﺗﺼﺎل، ﻧﺤﻮﻩ ﻧﺼﺐ و ﻧﺤﻮﻩ ﺗﺴﺖ ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. در ﺗﻬﻴﻪ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردها ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ که «اﻳﻤﻨﻲ» در هنگام اﺳﺘﻔﺎدﻩ و کارکرد اﺳﺖ.
اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردهﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺎ کنون ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺗﺮ ﺷﺪﻩ و در ﺣﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﻮدﻩ اند.
ﺟﻨﺲ ﻟﻮﻟﻪ ها:
ﺟﻨﺲ ﻟﻮﻟﻪ ها ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺳﺮوﻳﺲ و ﺷﺮاﻳﻂ ﮐﺎرﮐﺮد ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد . و ﺑﻪ همین دﻟﻴﻞ ﻟﻮﻟﻪ در ﺟﻨﺲ های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻋﺮضه ﺷﻮد. ﭘﺲ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﻧﻮاع ﻓﻮﻻدها ﻣﻲ پردازیم :
اﻧﻮاع ﻓﻮﻻدها :
- ﮐﺮﺑﻦ اﺳﺘﻴﻞ : ﻓﻮﻻدی ﮐﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺁﻟﻴﺎژی ﺁن ﮐﻤﺘﺮ از ۱٪ و ﻣﺎﮐﺰﻳﻤﻢ ﻣﻘﺪار ﮐﺮﺑﻦ آن 2%٠٫ ﺑﺎﺷﺪ را ﻓﻮﻻد ﮐﺮﺑﻦ اﺳﺘﻴﻞ ﻣﻲ نامند . در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﻧﻴﺰ ﻋﺪدی ﺑﻨﺎم « ﮐﺮﺑﻦ ﻣﻌﺎدل» ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد ﮐﻪ روﺷﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﻤﻴﻴﺰ ﻓﻮﻻد هﺎﺳﺖ و ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ شود :
CE=%C+%Mn/6+ (%Ni+%Cu)/15+ (%Cr+%Mo+%V)/5
و ﺑﺮ ﻃﺒﻖ اﻳﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪ، ﮐﺮﺑﻦ ﻣﻌﺎدل ﻓﻮﻻد ﮐﺮﺑﻦ اﺳﺘﻴﻞ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ۰.۴۳ ﺑﺎﺷﺪ. ﻓﻮﻻد ﮐﺮﺑﻦ اﺳﺘﻴﻞ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﮐﻪروی ﺁن اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ( ﺷﮑﻞ دهﻲ ، رﻳﺨﺘﻪ ﮔﺮی و…) ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﺮدد تقسیم ﻣﻲ گردد.
اﻳﻦ ﺟﻨﺲ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺘﺪاول ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺑﺮ ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ASTM ﺑﺎ دو ﮐﺪ A53,A106 ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ اﻳﻦ دو، همسان ﺑﻮدﻩ وﻟﻲ ﻧﻮع ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﮐﻪ روی آن اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ و هرﻳﮏ، در دو ﮔﺮﻳﺪ A,B ، ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻮع B دارای اﺳﺘﺤﮑﺎم ﺑﻴﺸﺘﺮی اﺳﺖ، وﻟﻲ ﻧﺮﻣﻲ ﺁن ﮐﻤﺘﺮاست .ﺑﻪ همین دﻟﻴﻞ ﮔﺮﻳﺪ A ﺑﺮای ﺧﻤﺶ ﺳﺮد و ﮐﻮﻳﻠﻬﺎی ﺑﺴﺘﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﮐﺮﺑﻦ اﺳﺘﻴﻞ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺪ ﺁن در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ASTM و ﺟﺪاول مربوطه ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ شود . ﺑﻄﻮر مثال:
A106 Gr.B SMLS
ﺣﺮف A ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﻓﻮﻻد اﺳﺖ، ﻧﻮع ۱۰۶ نوع ﺁن را ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲ دهﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺁﻟﻴﺎژی در ﺟﺪاوﻟﻲ ﺗﻮﺳﻂ ASTM ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ است. ﮔﺮﻳﺪ B ﻧﻴﺰ هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ دادﻩ ﺷﺪ ﻧﻮع ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ اﻧﺠﺎم ﻳﺎﻓﺘﻪ روی ﺁن اﺳﺖ.
فولاد Killed Carbon :
ﻧﻮﻋﻲ ﮐﺮﺑﻦ اﺳﺘﻴﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ روی ﺁن ﻋﻤﻠﻴﺎت اﮐﺴﻴﮋن زداﺋﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و اﺻﻄﻼﺣﺎ آرام شده اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در دﻣﺎهای ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲ شود .
- فولاد Low Alloy : ﻧﻮﻋﻲ درﺻﺪ ﺁﻟﻴﺎژی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺁﻟﻴﺎژی ﺁن ﭘﺎﺋﻴﻦ اﺳﺖ. اصولاٌ این عناصر باعث تقویت خواص فولاد، از ﻗﺒﻴﻞ : ﮐﺎهش ﺿﺮﻳﺐ انسباط، ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻓﺸﺎرهای ﺑﺎﻻ ،اﻓﺰاﺑﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮردﮔﻲ و …میﮔﺮدﻧﺪ. دو ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﻳﻦ ﻧﻮع ﻓﻮﻻدها در زﻳﺮ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ :
A335 Gr. P11 : %1.25 Cr & %0.5 Mo
A335 Gr. P22 : %2.25 Cr & %1 Mo
-
ﻓﻮﻻد ﺁﻟﻴﺎژی : اﮔﺮ درﺻﺪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺁﻟﻴﺎژی در ﻓﻮﻻد از ﻳﮏ ﺣﺪ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ، ﺁﻧﺮا ﻓﻮﻻد ﺁﻟﻴﺎژی ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ.
اﻓﺰودن ﻧﻴﮑﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن کریستالی ﺷﺪﻩ و ﺷﮑﻞ ﭘﺬﻳﺮی، ﭼﻘﺮﻣﮕﻲ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎری ﻓﻮﻻد را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دهﺪ. هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در برابر ﺧﻮردﮔﻲ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد .ﻣﻮﻟﻴﺒﺪن (MO) ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮخوردگی هﺎی ﺣﻔﺮﻩ ای و ﺷﮑﺎﻓﻲ (Crevice & Pitting) ﻣﻲ ﺷﻮد . ﮐﺮﺑﻦ و ﻧﻴﺘﺮوژن ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﻮﻻد را دهﻨﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دهند.
ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از اﻳﻦ ﻓﻮﻻد در زﻳﺮ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ :
A312 Gr. TP304
برای مطالعه کامل « مختصری درباره پایپینگ » به لینک دانلود مراجعه کنید…
مطالب مرتبط
نظرات
برچسب ها